Peyami Safa

Onun en büyük yükü maddesi değildi. Çekemediği şeyler fena hatıralar ve korkulardı. Uzviyetin gizli anlayışı onları şuurun uzaklarında henüz şekilsiz birer karaltı halinde iken karşılıyor ve dağıtıyordu. Fakat biri giderken yerinde bir yenisi peydah oluyor ve bunlar, kendi mahiyetlerini şuurun merkezine sezdirmeden, birbirlerinin, peşinden kayıp giden bir gölgeler katarı halinde içinden çıktıkları hafızanın karanlıklarına dalıyorlardı.

ikinci ve bir bakıma daha sofu bir orta çağdan başka bir şey olmayan çağımızın, metotlu bir şüp­he­den doğduğu halde, son asır boyunca kemikleşen ken­di dogmatik ilmî inançlarından şüphe etmek

Her biri birer kilise halini alan bugünkü dünya üniversi­te­lerinde papaz profesörlerin, önünde tir tir titredikleri ilim disiplini, orta çağ fideizminin daha az müsamahalı yeni metotlara dayanarak sürüp gelmesinden başka bir şey değildir. Dayandığı prensiplerin yıkılması korku­sun­dan doğan aynı iman ihtiyacı, zamanımızın üniformalı ilminde kilise taassubuyla kışla disiplinini birleştirmiştir.